Talep eğrisinin sol yukarıdan sağ aşağıya inen yönsemesi (negatif eğimli olması)fiyatı düşen bir maldan daha çok satın alınmak istendiğini ifade etmektedir. Tüketicinin fiyatı düşen bir maldan daha fazla satın almak istemesi, bir yandan gelir etkisi, öte yandan ikame etkisine bağlı olarak açıklanır. Bu iki etki toplamına ise toplam etki veya fiyat etkisi denilmektedir.
Gelir ve ikame etkisinin açıklanmasında Hicks Yaklaşımı (ayrıntılı bilgi içintıkla) ve Slutsky Yaklaşımı olarak iki görüş mevcuttur. Bu yazımızda Slutsky yaklaşımını irdeleyeceğiz.
Rus ekonomist Eugene Slutsky (1880-1948) Hicks’in yapmış olduğu analizde olduğu gibi tüketicinin ikame etkisi nedeniyle fiyatı düşen maldan daha fazla satın alırken, aynı zamanda ilk farksızlık eğrisinden daha yüksek tatmini veren bir diğer farksızlık eğrisine erişmesini öngörmüştür. Fakat Hicks analizinde tüketici, ikame etkisi nedeniyle fiyatı düşen maldan daha fazla satın alırken reel gelir sabit tutulmakta ve orijinal kayıtsızlık eğrisi üzerinde kalındığı varsayımı mevcuttur.
Slutsky metodunda, reel gelir sabit tutulmakta tüketici önce ilk satın aldığı mal bileşimine yani ilk denge noktasına getirilmektedir. Reel gelirin sabit tutulması varsayımında, yeni fiyatlar düzeyinde başlangıçtaki miktarlarda mal satın alması söz konusu olmaktadır.
Bu nedenle üstteki grafikte görüldüğü gibi, B1A2 bütçe doğrusuna paralel ve D1 denge noktasından geçen B’A’ bütçe doğrusu (telafi edilmiş bütçe doğrusu) çizilmektedir. Bu durumda tüketici, B’A’ bütçe doğrusu üzerinde kendisine en yüksek tatmini sağlayan mal demetini veren D’ noktasında dengeye gelerek, A malından ikame etkisi nedeniyle a1a’ kadar daha fazla satın almaktadır. Slutsky’nin bu noktadan sonraki açıklamaları Hicks ile aynıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder