Serbest Bölgeler

Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kabul edilen yerlerdir.

Serbest dolaşımdaki eşyanın, bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.

Serbest Bölgelerde, yüksek planlama kurulunca uygun görülecek her türlü sınai, ticari ve hizmetle ilgili faaliyetler yapılabilmektedir. Serbest Bölgeler, ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir.

Serbest bölgeler, Türkiye sınırları içerisinde olmakla birlikte gümrük bölgesinin bağımsız bir parçasıdır.

Serbest Bölge içindeki işlemler, serbest bölge mevzuatına tabidir.

Serbest Bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılırlar.

Bu bölgelerdeki aşağıdaki Türkiye mevzuatlar uygulanmaz.

-Gümrük Rejimi

-İhracat ve İthalat Vergileri

-Ticaret Politikası Önlemleri

-Kambiyo Mevzuatı Hükümleri

-Katma Değer Vergisi (K.D.V)

-Özel Tüketim Vergisi (Ö.T.V)

Antrepolar

Gümrük Antrepoları genel antrepo veya özel antrepo şeklinde olmaktadır. Genel antrepolar, eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen yerler olmasına karşın, özel antrepolar ise yalnızca antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan gümrük antrepolarıdır.

Parlayıcı veya patlayıcı ya da bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel donanım ve yapılarak ihtiyaç duyan eşyalar ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilmektedir. Bu tür eşyalar bir liste halinde yönetmelikle belirlenmiştir.

Serbest dolaşımda olmayan eşyaların sergilendiği fuar ve sergiler de özel antrepo olarak kabul edilirler.

Gümrük antrepoları, genel ve özel antrepo olarak ikiye ayrılmaktadır. Uygulamada Genel antrepolar A, B ve F tiplerine, özel antrepolar ise C, D ve E tiplerine ayrılabilmektedir.

Genel Antrepolar

A Tipi Antrepo:

İşleticisinin stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada herhangi bir eksiklik olması halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.

B Tipi Antrepo:

Antrepoya konulan eşyadan gümrük kanununda sorumluluğun kullanıcıya ait olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo beyannamesini kullanıcı verir. Antrepo işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil etmektedir.

F Tipi Antrepo:

Gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir.

Özel Antrepolar

C Tipi Antrepo

İşleticisi veya kullanıcısı aynı kişi olan özel antrepo tipidir. Bu tip antrepoya alınan eşyadan işleticisi ve kullanıcısı aynı olan kişi sorumludur.

D Tipi Antrepo

İşleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan özel antrepo tipidir. Eşyanın antrepoya alındığı tarihteki kıymet ve miktarı dikkate alınarak vergiler hesaplanmaktadır. Bu tip antrepolara konulan eşya, basitleştirilmiş usul ile serbest dolaşıma sokulur.

E Tipi Antrepo

İşleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan özel antrepo tipidir. Gümrük kanununda belirtilen izinle, hak sahibinin depolama yeri antrepo kabul edilir. Aynı kişinin depolama yeri olmasa dahi eşyayı antrepo rejimi hükümlerinin uygulanmasına izin veren özel antrepo tipidir.

Eşyanın Antrepoda kalma süresi sınırsızdır.

Ancak gümrükçe onaylanmış kullanıma tabi tutulması yönünde beyanname tescil ettirilmesi halinde bir ay (30 gün) içinde işlemlerinin bitirilmesi gereklidir. Aksi halde tasfiye edilir.

Geçici İthalat İzni

Eşyayı kullanan veya kullandıran kişinin talebi üzerin gümrük idarelerince verilmektedir. İthal eşyası ile ilgili ayniyat tespitinin mümkün olmadığı hallerde geçici ithalat rejiminin kullanılması izin verilmez. Ancak, eşyanın veya yapılacak işin niteliği itibariyle ayniyat tespiti ile ilgili önlemlerin alınmamasının rejimin kötüye kullanılmasına sebep olmayacağı hallerde, gümrük idareleri vergilerin tümünü teminata bağlamak suretiyle geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verebilmektedir.

İthal eşyasının yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması için gerekli süreler, izin verilen kullanımın amacına uygun olacak şekilde Müsteşarlık tarafından belirlenmektedir.

Eşyanın geçici ithalat kapsamında azami kalma süresi 24 aydır. Bununla birlikte, gümrük idareleri daha kısa süreler saptayabilmektedir.

İstisnai hallerde sürenin uzatılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenmektedir.

Geçici ithalat beyannamesinin alınmış olan izin belgesi ile birlikte kabul, tescil ve muayene işlemleri serbest dolaşıma giriş rejimindeki esaslara göre yapılmaktadır. Yapılan muayenelerde eşyanın ayrıntı ve ayniyatını tespit etmeye yarayacak nitelikleri, seri numaraları veya buna benzeri belirleyici unsurları beyannameler yazılarak geçici ithalat izni formunda kayıtlı eşyaya uygunluğu incelenmektedir.

Belirlenen süre içerisinde geçici olarak giriş yapılan eşyanın çıkışı yapılırken, gümrük idaresi tarafından gerekli incelemeler ve tespitler yapıldıktan sonra uygun bulunması durumunda ithalat esnasında verilmiş teminatlar izin sahibine iade edilmektedir.