Mobil Uygulamalar

Mobil Uygulamaların Doğuşu

Mobil Uygulamaların ortaya çıkışına baktığımızda öncelikle cep telefonlarından bahsetmemiz gerekmektedir. Cep telefonlarının hayatımıza girmesi ile birlikte mobil iletişimin farklı boyutları da yavaş yavaş yaşamlarımızın bir parçası haline gelmiştir. İlk cep telefonlarının kapasitesi nedeniyle yalnızca çok basit uygulamalar sadece cep telefonu üreticileri tarafından sunulmaktaydı. Bu durumun değişeceği gün, Apple CEO su Steve Jobs tarafından 2007 yılında tanıtımı yapılan IPHONE isimli akıllı telefonun piyasaya çıktığı gün olmuştur. Apple firmasının efsanevi ismi Jobs aslında 1983 yılında ilk Macintosh bilgisayarlar piyasaya çıkmadan Cep telefonları üzerinden indirilebilecek Mobil Uygulama Mağazası fikrinden bahsetmiştir. Daha önceleri eski cep telefonlarında sadece cep telefonu üreticileri tarafından önceden yüklenmiş değiştirilemeyen Takvim, Hesap Makinesi, Adres Defteri gibi basit uygulamalar bulunmaktaydı. 90lı yıllarda çocukluk yaşayan herkes oynadığı Nokia cep telefonlarında yer alan SNAKE (Yılan) oyunu da bu basit uygulamalara güzel bir örnektir. Ancak mobil uygulama dünyasının tam olarak ortaya çıkışını Akıllı Telefonların piyasaya çıktığı zamanlar olarak tanımlamak daha doğru olacaktır. Apple dan hemen sonra 2008 yılında da Google tarafından Android piyasaya çıkartılmıştır. Teknolojinin yeterli düzeye ulaştığı akıllı telefonlarla, yüksek çözünürlüklü ekranlarıyla, güçlü işlemcileriyle ve hızlı internet ağlarıyla yeni bir dönemin başlamıştır. Artık mobil cihazlarla bir çok şey yapabilmek mümkün hale gelmiştir. Temmuz 2008 tarihinde Apple Mobil Uygulama Mağazası 552 mobil uygulama (135 tanesi ücretsiz) olarak açılmıştır. Bir hafta içerisinde 10 milyon indirme gerçekleştirilmiştir. Ekim 2008 tarihinde ise Google Android Mobil Uygulama Mağazası açılmıştır. Bu tarihten sonra artık Google Android Market ve Apple Store bünyesinde uygulama geliştiricileri tarafından insanların ihtiyaç duyabileceği hemen hemen her şey için mobil uygulamalar tasarlanabilmektedir.

Günümüzde mobil uygulamalar insanların ihtiyaçlarını gidermek konusunda o kadar başarılı olmuşlardır ki, insanların mobil cihazlarına çok fazla bağımlı oldukları şeklinde haberleri sürekli görmekteyiz. Şu an itibariyle belki de bu yazıyı okurken mobil cihazınızdan bu işlemi yapmakta olabilirsiniz. İnsanların mobil cihazlara olan bağımlılığını yapılan bir araştırmada ortalama bir Amerikan vatandaşının akıllı telefonunu 12 dakikada bir kontrol ettiği gerçeğinden görebilmekteyiz. Diğer taraftan mobil cihazlarının kapasitelerinin artmasıyla pek çok sektörde bu alana doğru kaymıştır. Yazının istatistiklerden bahsedilen bölümlerde bununla ilgili daha detaylı bilgiler bulabileceksiniz.

Mobil Uygulamalar Hakkında İstatistikler

Mobil Uygulamalara olan talep son yıllarda sürekli artış göstermektedir. Ancak mobil uygulamaların uygulama mağazasından ayrı ayrı yüklenmesi gibi ve her ayrı bir konuda farklı bir uygulama indirilmesi gereksinimi gibi dezavantajları bulunmaktadır. Önümüzdeki dönemde mobil uygulamaların bu yönünün geliştirilmesi yolunda adımlar atılması beklenmektedir. Mobil uygulama platformları ne şekilde değişiklik gösterse de teknolojinin gelişmesine bağlı olarak insanlar için oldukça önemli bir ihtiyaç olacakları kesindir. Yazının bu bölümünde mobil uygulamalara dair güncel istatistiki bilgileri bulabilirsiniz.

Mobil uygulamaların en popüler olanları tahmin edebileceğiniz üzere sosyal medya platformları olmaktadır. Facebook, Instagram ve Twitter örnekleri gibi. Bu durumun sebebi insanların sürekli bu sosyal medya platformlarında etkileşim halinde olmaları nedenine bağlı olmaktadır. İnsanlar tarafından sürekli kullanılan mobil uygulamalar bu mobil uygulamalar olmaktadır. Bu nitelikleri gereği belki de gelecekte Superapplication (bir çok uygulamayı içinde barındıran uygulama) olabilme potansiyeline sahiptirler. Aşağıdaki tabloda en fazla indirme yapılan uygulamaların listesine baktığımızda Facebook un sahip olduğu sosyal medya mobil uygulamaların ilk üç sırada olduğunu görebilmekteyiz.

                          

 

Diğer taraftan en fazla indirilme ve en fazla harcama yapılan mobil uygulama kategorisi ise Mobil Oyunlar olmaktadır. Hatta oyun sektörünün önemli bir kısmının artık mobil cihazlara kaymış olduğu da bir gerçektir. Aşağıdaki grafikte dünya genelinde insanların oyun harcamalarının mobil oyunlar ve diğerleri olarak karşılaştırılmasını görebilmekteyiz. 2017 yılı itibariyle mobil oyun sektörünün diğer oyun platformlarını geçtiği görülmektedir. Geleceğe yönelik projeksiyon da içeren ilgili grafikte mobil oyunlara yapılan harcamaların diğer oyun platformlarına karşı daha fazla artacağı öngörülmektedir.

      

Aşağıdaki grafikte ise mobil uygulamalardan 2017 ve 2018 yıllarına ait elde edilen gelir bilgileri ve karşılaştırılması görmemiz mümkündür. 2017 yılında Apple Store uygulama mağazasında 38.7 Milyar Dolar harcama yapılırken, Google Play Store da ise 19.5 Milyar Dolar harcama yapıldığı görülmektedir. 2018 yılında ise her iki uygulama mağazasında da %20 yi aşan bir artış söz konusu olmuştur.  2018 yılında Apple Store uygulama mağazasında 46.6 Milyar Dolar harcamaya karşılık, Google Play Store mağazasında ise 24.8 Milyar Dolar harcama yapılmıştır. Bu durum insanların mobil uygulamalara olan talebinin oldukça yüksek boyutlarda olduğunu göstermesinin yanında halen büyük bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir.

                      

3 Milyarı aşan akıllı telefon kullanıcısı ve 1.5 milyara yaklaşan tablet kullanıcısı bulunan dünyamızda mobil uygulama sektörünün her geçen gün teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha da fazla büyüyen bir sektör haline gelebilecektir. 2019 yılı itibariyle Android Uygulama Mağazasında yaklaşık 2.6 milyon, Apple Uygulama Mağazasında ise yaklaşık 2.2 milyon mobil uygulama bulunmaktadır.

Tüm bu bilgilere rağmen mobil uygulamalar hakkında bazı ilginç bilgiler de mevcuttur. Örneğin insanlar indirdikleri mobil uygulamaların yaklaşık %75 ini sadece bir kere kullandıktan sonra bir daha kullanmadıkları görülmektedir. Diğer bir ilginç bilgi ise aşağıda yer alan grafikte görüleceği üzere insanların mobil uygulamada geçirdikleri zamanın %77 lik kısmını en çok kullandıkları 3 mobil uygulamada geçirdikleri, %96 lik kısmını ise en çok kullandıkları 10 mobil uygulamada geçirdikleri görülmektedir. Bu durum sayısı her geçen gün artan milyonlarca geliştirilmiş mobil uygulama için olumsuz bir bilgi olarak kabul edilebilir.

Mobil Uygulamalar ve YBS

Mobil uygulamalara yönetim bilişim sistemleri açısından baktığımızda öncelikle mobil uygulamaların ortaya çıkışının işletmelerde önemli değişikliklere yol açtığını söylemek gerekir. Diğer yandan mobil uygulamalara bağlı olarak ortaya çıkan P2P ve B2B platformlar ticaretin farklı ortamlarda farklı şekillerde yürütülmesini sağlamaktadır. UBER, AIRBNB ve GLOVO gibi paylaşım ekonomisi platformları insanların ihtiyaçları üzerinden şekillenmiş, mekânsal verilerle geliştirilmiş yeni dönem iş anlayışların bir sonucu olarak ortaya çıkmışlardır.

İşletmeler taşınabilir, hafif, düşük maliyetli ve çevrimiçi olabilen cihazlarla tüm faaliyetlerini daha kolay yürütebilmektedir. Bu sayede işletme faaliyetlerinin planlaması ve koordinasyonu çok daha rahat bir şekilde sağlanabilmektedir. Bu yöneticiler için nerede olursa olsun işletmeyi cepten yönetmek gibi bir kavramı ortaya koymaktadır. Mobil uygulamalar vasıtasıyla gerçekleştirilebilen sanal toplantılar ve web konferanslar sayesinde yöneticilerin hem zaman hem maliyet anlamında çok büyük avantajlara sahip olabilmektedir. Ayrıca çalışanların mobil cihazlar sayesinde artık belli bir ofis ortamından ziyade evden çalışması da mümkün olabilmektedir.  İlerleyen zamanlarda özellikle ağa bağlı olarak çalışabilen kişilerin evden çalışması çok daha fazla konuşulabilir olacağını öngörmek yanlış olmayacaktır. Verimlilik konusu ayrı bir tartışma konusu olmakla birlikte insanların uzaktan işlerini yapabilme yetisi işletmeler için belli maliyetlerini azaltılması anlamına geleceği açıktır.

Mobil Uygulamaların Geleceği

Mobil uygulamalar hakkında istatistikler bölümlerinden görüleceği üzere, mobil uygulama sektöründeki tüm gelir artışına karşın mobil uygulamaların gelecekte değişiklik yaşaması gerektiği konusuna görüşler bulunmaktadır. Bunun sebebi mobil uygulama mağazasında yer alan milyonlarca uygulamaya karşın insanların bunları kullanma konusundaki gerçekler, eğer herkesin kullandığı belli mobil uygulamalardan biri değilseniz pek iç açıcı görünmemektedir. IPHONE ilk piyasaya çıktığında Apple şirketi bile mobil uygulamaların bu kadar popüler olabileceğini düşünmemiş olsa gerek ki yapılan ilk tanıtımda mobil uygulamalar konusuna hiç değinilmemiştir. Ocak 2007 tarihinde piyasaya çıkan IPHONE için Apple Store mobil uygulama mağazası da Temmuz 2007 tarihinde açılmıştır.

Mobil uygulamalar ilerleyen zamanlarda neye dönüşecekler? Bu konuda ilk görüş Superapplication (Super Uygulamalar) fikridir. Bu görüşe göre zaten insanların yoğun olarak kullandığı mobil uygulamalar mevcuttur. Diğer mobil uygulamaların size harcadığı işlem gücü ve hafıza miktarına karşılık kullanım oranı yeterli olmamaktadır. Bu nedenle Süper Uygulamalar olarak ifade edilen bu mobil uygulamalar çeşitli eklentilerle birçok uygulamanın yapabileceği işi kendi bünyesinde yapabilecek niteliğe kavuşabilecektir. Bu durumun bir sonucu olarak diğer mobil uygulamalara ihtiyaç kalmayacaktır. Çin merkezli WeChat mobil uygulaması bu konuda güzel bir örnek oluşturmaktadır. Öncelikle bir mesajlaşma uygulaması olarak kurulan ilgili uygulamada şu an itibariyle mobil ödeme yapmaktan, sosyal medya aktivitelerine, gazete okumaktan mesajlaşmaya birçok şeyi yapabilmek mümkündür.

Mobil uygulamaların önümüzdeki yıllarda geçireceği değişim ile ilgili olarak Google tarafından ortaya çıkartılan bir başka görüş ise kısaca PWA olarak anılan Progressive Web Application. Bu Web Uygulama fikri mobil cihazınızda internet tarayıcı üzerinde çalışan ama kullanıcıya uygulama kullanıyormuş hissi veren web tabanlı uygulamalar olarak da ifade edilebilir. Bu görüşe göre mobil uygulama indirmek kullanıcılar için oldukça zorlu bir iş olmakta ve telefonunuzda büyükçe bir yer kaplamaktadır. Ayrıca kullanıcılar yükledikleri birçok uygulamayı da yeteri kadar yoğun olarak kullanmamaktadır. Sürekli güncellenmesi gibi birçok dezavantajları da mevcut olan yerel (native) mobil uygulamaların önümüzdeki dönemde değişime uğraması gerekmektedir. PWA lar kullanıcılar için zaten kullandıkları internet tarayıcısının daha verimli çalıştırılması manasına gelecektir. Bu manada internet sayfalarının bir mobil uygulama gibi hareket etmesi sağlanmaktadır. Ana ekranda özgün bir simge olarak bulunması, bildirim ekranına bildirimler gönderebilmesi, kullanıcıyla sürekli etkileşim halinde olabilmesi ve hızlı animasyon geçişlerine sahip olması gibi niteliklere sahip olması halinde mobil uygulamalarla arasındaki fark kapanacak ve PWA lar tercih edilebilir olacağı beklenilmektedir. Bu uygulamalara örnek olarak, Aliexpress, Flipkart, Pinterest gibi örnekleri telefon internet tarayıcımızdan inceleyebiliriz.

 İlk bakışta oldukça mantıklı bir çözüm önerisi gibi görülse de bu web uygulaması fikrinin ancak sürekli olarak kullanılmayan mobil uygulamaların yerini alması mümkün görülürken, diğer popüler uygulamaların yerini alması ise pek olası görünmüyor. Sonuç olarak mobil uygulama teknolojisi halen gelişim gösteren bir teknoloji olup, halen gelişime açık bir alan olarak kabul edilmelidir.

KAYNAKÇA

BLAIR, I. (2019, December 28) Mobile App Download and Usage Statistics (2019) Retrieved from https://buildfire.com/app-statistics/

DEMİRER, V, ERBAŞ, Ç. (2015). Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının İncelenmesi ve Eğitimsel Açıdan Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11 (3)

Google Developers Progressive Web Apps. (2019, December 28) Retrieved from https://developers.google.com/web/progressive-web-apps

HOLZER, A, ONDRUS J. (2009) Mobile Application Market: A developer’s perspective. Telematics and Informatics Volume 28, Issue 1, February 2011, Pages 22-31.

IQBAL, M. (2019, December 28) App Download and Usage Statistics 2019 Retrieved from https://www.businessofapps.com/data/app-statistics/

The Guardian (2019, December 29) 1983 to Today: A History of Mobile Apps. Retrieved from https://www.theguardian.com/media-network/2015/feb/13/history-mobile-apps-future-interactive-timeline