Türkçe “Anayasa” kelimesi Fransızca constitution (konstitüsyon) kelimesinin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Oluşturmak, teşkil etmek, meydana getirmek, kurmak, tesis etmek anlamlarına gelmektedir. Türkçe de konstitüsyon kelimesinin karşılığında sırasıyla “kanun-u esasi”, teşkilat-ı esasiye kanunu, ve anayasa terimleri kullanılmıştır.
Anayasa Hukukunun Tanımı
Anayasa Hukuku; yasama, yürütme ve yargı gibi devletin temel organlarının kuruluşunu, işleyişini ve bu organlar arasındaki karşılıklı ilişkileri ve devlet karşısında vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen hukuk kurallarının inceleyen bir hukuk bilimi olarak tanımlanabilir.
Anayasa Hukukunun Konusu
Devletin Temel Organları
Yasama (Kuruluş)
Yürütme (İşleyiş)
Yargı (Karşılıklı İlişkiler)
Temel Hak ve Özgürlükler
Anasayanın Tanımı
Maddi anlamda anayasa, devletin temel organlarının kuruluşunu ve işleyişini belirleyen hukuk kuralları bütünü olarak tanımlanabilir.
Şekli anlamda anayasa ise, normlar hiyerarşisinde en üst sırayı işgal eden, kanunlardan farklı ve daha zor bir yöntemle konulup değiştirilebilen hukuk kuralları bütünü olarak tanımlanabilir.
Bu tanımlardan şekli anlamda anayasa tanımı doğru olmaktadır. Çünkü, devletin temel kuruluşuna ilişkin pek çok şey anasayalarla değil, kanunlarla düzenlenmiştir.
Normlar hiyerarşisi: Bir hukuk düzeninde mevcut olan, anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik gibi normlar, dağınık halde ve rasgele değil, alt-alta, üst-üste bulunmaktadır. Bu normların arasında altlık üstlük ilişkisi mevcuttur. Buna normlar hiyerarşisi veya hukuk düzeni piramidi denilmektedir.
Anayasa Türleri
Yazılı Anayasa
Yazılı anayasa bir anayasa içinde olması düşünülebilecek kuralların yetkili bir organ tarafında belirli bir belge içinde toplanmasıdır.
Yazısız Anayasa
Yazısız anayasa her şeyden önce “yazılı olmayan” anayasa anlamına gelmektedir. Yazısız anayasaya “teamülü anayasa” veya geleneksel anayasa da denilmektedir. Bu tür anayasa, toplum içinde uzunca bir süre kesintisiz olarak tekrarlanan ve bağlayıcı olduğuna inanılan uygulamalardan oluşmaktadır. Yazısız anayasanın en bilinen örneği İngiltere anayasasıdır.
Yumuşak Anayasa
Yumuşak anayasa, normal kanunlarla aynı usullerle ve aynı organlarca değiştirilebilen anayasa olarak tanımlanmaktadır.
Katı Anayasa
Katı anayasa, normal kanunlardan daha farklı organlarca ve daha zor usullerle değiştirilebilen anayasa olarak tanımlanabilir. Yazısız anayasalar, nasıl nitelikleri gereği yumuşak iseler, yazılı anayasalar da aynı şekilde katı olmaktadırlar.
Anayasaya Katılık Sağlamanın Alternatif Yolları
-Üye tamsayısının salt çoğunluğu kuralı
-Nitelikli çoğunluk kuralı
-Halkoylaması
-Değiştirilemeyecek maddeler
-Süre yasağı
-Dönem yasağı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder