23 Ağustos 2011 Salı

Avrupa Para Sistemi



Avrupa Tek Para Birimi EURO yolunda atılan adımlardan en önemlisi Avrupa Para Sisteminin kuruluşu olarak görülebilir. 1979 Mart ayında Avrupa Para Sistemi (EMS-European Monetary System) Topluluk ülkeleri arasında parasal birlik açısından atılmış önemli bir adımdır. EMS nin temeli “Avrupa Para Birimi-ECU” ye (European Currency Unit) dayanıyordu. ECU, para sepeti tekniğine bağlı olarak oluşturulmuş bir hesap birimiydi. Üye ülkelerin paralarının, ekonomik ağırlıklarına göre belirlenen miktarlarının bir araya getirilmesinden oluşmaktaydı.



Örneğin; ECU sepetinde alman markının yaklaşık yüzde 30, fransız frankının da yüzde 20 ağırlığı mevcuttu.


ECU, Avrupa Para Sistemi nin diğer önemli bir kuruluşu olan Avrupa Parasal İşbirliği (European Monetary Cooperation Fund – EMCF) tarafından çıkartılıyordu. Üye ülkeler sahip oldukları resmi altın ve dolar rezervlerinin ayrı ayrı yüzde 20 sini EMCF ye devrediyor ve karşılığında EMCF hesaplarında ECU alacakları elde ediyorlardı.



ECU değeri sabit bir para olarak Avrupa Birliği nin hesap birimi olmuştu. Farklı ulusal paralarla ilgili mali işlemler örneğin ülkelerarası kredi ve faiz işlemleri, üyelik aidatları, tarımsal sübvansiyonlar, topluluk bütçesi vs. ECU ile değerlendiriliyordu.



Avrupa Para Sistemi nin dayandığı Döviz Kuru Mekanizması (Exchange Rate Mechanism – ERM) nın bazı özellikleri şöyle açıklanabilir. Sisteme katılan her üye ülkenin parası sabit bir pariteden ECU ya bağlanmış, ulusal para ile ECU arasındaki bu sabit fiyata “merkezi kur” (central rate) adı verilmiştir. Piyasada kurların merkezi kur (ECU paritesi) etrafındaki dalgalanma marjı önceleri toplam yüzde 2,25 ile sınırlandırılmış, ancak 1993 de yaşanan döviz krizinden sonra bu ortan +- 15 e çıkartılmıştır.



Avrupa Para Sistemi, Almanya, Belçika, Danimarka, Fransa, İrlanda, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda arasında kurulmuştu. İngiltere karşılaştığı ekonomik sorunlar nedeniyle ancak 1990 da APS ye katılmış, ancak 1992 deki ekonomik kriz sırasında İtalya ile birlikte söz konusu sistemin döviz kuru mekanizmasından çekilmiştir. Topluluğa sonradan giren ülkelerden İspanya, Portekiz ve Avusturya da kur mekanizmasına katılmışlar, söz konusu dönemde Yunanistan da dışarıda kalmıştır.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder