23 Ağustos 2011 Salı

Maastricht Antlaşması ve Avrupada Parasal Birlik

Avrupa Topluluğu Konseyi'ni oluşturan 12 üye ülkenin devlet veya hükümet başkanları 1991 yılı sonlarında Hollanda nın Maastricht şehrinde toplanarak ekonomik ve parasal birlik konusunu karara bağlamışlardır. Avrupa Para Sistemi yazımızda (tıklayarak ulaşabilirsiniz) belirtildiği gibi, Maastricht Anlaşması ekonomik ve parasal birliğin aşamalarını, uygulanacak politikaları ve yapılacak kurumsal değişmeleri ortaya koyan temel bir belgedir.



Aslına bakılırsa, ekonomik ve parasal birlik, dönemin Komisyon Başkanı Delors tarafından oluşturulan bir Komite tarafından hazırlanan bir raporla belirlenmiş ve Delors Raporu olarak 1989 Madrid Zirvesi'nde onaylanmıştı. Delors Raporu nda ekonomik ve parasal birlik “nihai hedef” olarak benimsenmekte ve bu hedefin aşamalı olarak gerçekleştirilmesi tasarlanmaktaydı. Maastricht Antlaşması ile bu hedefler ve gerekli uygulamalar somut olarak ortaya konmuştur.



Ekonomik ve parasal birlik hedefine öngörüldüğü gibi 3 aşamadan geçilerek ulaşılmıştır. Bu aşamalar şunlardır;



Birinci Aşama: 1 Temmuz 1990 da başlamış ve 31 Aralık 1993 te son bulmuştur. Bu aşamada sermaye hareketlerinde serbesti sağlanmasına ve üye ülkelerin ekonomik ve parasal politikalarının birbirine yakınlaştırılması yolunda çalışmalar yapılmıştır.



İkinci Aşama: 1 Ocak 1994 başlayan ikinci aşama 1 Ocak 1999 da ekonomik ve parasal birliğin üçüncü ve son aşamasına geçilmesi ile son bulmuştur. Bu aşamada bir Avrupa Para Enstitüsü kurulmuş ve bu kurumun Avrupa Merkez Bankası na dönüşerek özerk bir yapıya sahip olarak Topluluk politikasını yönlendirmesi bağlamında çalışmalar yapılması amaçlanmıştır. Bu aşamanın başlamasından itibaren üye ülkelerde kamu açıklarının merkez bankalarında finanse edilmesi engellenmiş ve parasal politikalar daha yakından izlenmiştir.



Üçüncü Aşama: 15-16 Aralık 1995 te yapılan Madrid Zirvesi nde Maastricht kriterlerine uyum sağladığına karar verilen 11 ülkenin katılımı ile 1 Ocak 1999 tarihinde ekonomik ve parasal birliğin 3 üncü ve son aşamasına geçilmiştir. 1998 yılı Temmuz ayı içerisinde de bağımsız bir kuruluş olarak Avrupa Merkez Bankası oluşturulmuştur. Halen AB nin para politikası adı geçen ülkeler üstü kuruluş tarafından yürütülmektedir.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder