Bu dönem uluslararası düzenin ABD öncülüğünde yeniden yapılandığı bir dönemdir. Türkiye de 1947 de Dünya Bankası ve IMF ye üye olmuştur. İlk askeri yardımı (soğuk savaş dönemi) 1947 de Truman Doktrini kapsamında almıştır. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne 1945 de katılmış ve 1948 de ise Marshall Yardımı kapsamında ekonomik yardım almıştır.
Savaş sonrası IMF üyeliği öncesi Türk Lirası devalüasyonu gerçekleştirilmiştir. 1946 da Türk Lirası 116% oranında devalüe edilmiştir. Bir dolar 1,36 liradan 2,80 liraya çıkmıştır.
1950’li yıllarda Demokrat Parti iktidarıyla ithalatta liberasyona gidildi. Sabit ama ayarlanabilir kur sistemi benimsendi. 1954 de 6224 sayılı Yabancı Sermaye Teşvik Kanunu yürürlüğe girdi. Ancak ithalatın hızlı artışı karşısında liberasyondan 1953 yılında vazgeçilmiştir. 1950-1953 yılları arasındaki dönem yatırımların önemli artış gösterdiği bir dönemdir. Toplam yatırımların GSMH’ya oranı 1950 yılında 12% ye çıkmıştır. Bu dönemde önemli Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) kurulmuştur. Bunlar arasında; Makine Kimya Endüstrisi Kurumu, Et ve Balık Kurumu, Türkiye Çimento, AZOT, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Devlet Malzeme Ofisi, Selüloz ve Kağıt, Demir Çelik, Türkiye Kömür İşletmeleri sayılabilir.
1950-1960 yılları arasında Türkiye’nin ihraç ürünleri tarım ürünlerinden oluşmaktadır. GSMH kişi başına düşen yıllık gelir ortalama yüzde 3,4 artmıştır. Fakat bu dönemin sonlarına doğru ciddi boyutlarda enflasyon, döviz sıkıntısı ve dış ödemeler sorunu gündeme gelmiştir. 1958 de istikrar tedbirleri alınmış, TL yeniden 70% dolayında devalüe edilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder