Pareto verimliliği, optimum pareto veya pareto optimumu toplumdaki üretici, tüketici ve faktör sahiplerinden birinin durumunu kötüleştirmeden diğerlerinin durumunu iyileştirmenin mümkün olmadığı kaynak tahsisi durumudur. Yani toplumdaki bireylerden en az birinin refahını azaltmadan diğer birinin refahını artırma imkânı yoksa o toplumun refahı optimumdur.
Pareto optimumunun gerçekleşmesi için hem üretimde hem de tüketimde etkinlik sağlanmalıdır. Kanun, iktisatçı ve sosyal bilimci olan Vilfredo Pareto'nun (1848-1923) adıyla anılır.
Pareto etkinliğin üç unsuru vardır:
-Üretimde etkinlik
-Tüketimde etkinlik
-Üretimde ve tüketimde eşanlı etkinlik
Pareto etkinliğinde üretilen mal ve hizmetlerin toplumdaki kişiler arasında etkin dağılımına ve üretim faktörlerinin, çeşitli mal ve hizmetlerin dağılımını nasıl yaptığına bakılır.
Örnek üzerinde anlatmak gerekirse;
Bir toplumda 4 birey bulunsun, bu toplumda sadece su tüketilmekte, verilen ya da üretilen maksimum su miktarı 5 bardak olduğu varsayımında ve suyun tam tüketimi neticesinde toplam fayda maksimize edilmektedir. 4 birey verilen beş bardak suyu kendi aralarında eşit dağılımla ve bardakların içerisinde tüm su son damlasına kadar tüketir bir durumdaysa, toplumumuzdaki refah optimumdur. Bireysel refah seviyeleri de birbirlerine eşittir. ancak toplumuzun toplam faydasını daha da arttırmak için birinci bireye 2 bardak su vermek gibi saçma bir düşünceyi uygulamak istersek, diğer bireylerin fayda eşitliklerini değiştirmeme düşüncesi kaydı ile, uygulanmak istenen netice şöyle olur;
Birinci birey 2 bardak
Diğer bireyler birer bardak
Toplam yine 5 bardak.
Toplum yöneticisi toplam refahı arttırmaya çalışırken;
Hem toplam refahı arttıramayacağını gördü, hem de bireyler arası refah eşitliğini bozdu. Birinci bireyin tükettiği su miktarını bir bardak su arttırırken, diğer bireylerin tükettiği su miktarlarını 1/3 er bardak düşürdü. Çünkü refah maksimum düzeyde bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder