Oligopol

Oligopol piyasası, genelde 2, 3 veya 4 oyuncunun (üretici, aracı veya satıcı) hâkimiyetinde şekillenen piyasa olarak tanımlanabilir.

Doğal nedenlerin etkili olmadığı durumlarda çoğu piyasa oligopol piyasasına dönüşür. Bunun sebebi tekel piyasasındaki büyük kâr imkânlarının çekiciliğinin yeni oyuncuların katılımına yol açmasıdır. Aynı şekilde, tam rekabet piyasasındaki kâr imkânlarının zorluğu oyuncuların zamanla buradan kaçmasına yol açar. Bu yüzden, özellikle büyük sermaye isteyen piyasaların çoğu kendiliğinden oligopol (takım tekeli) piyasaya döner.

Fazla oyuncunun veya tek oyuncunun hâkim olduğu piyasalarda fiyatın oluşturulmasıyla ilgili kolay teknikler bulunur. Ne var ki, oligopol piyasalarında fiyatın belirlenmesi ile ilgili teoriler son derece karmaşık olabilmektedir. Çünkü farklı davranış şekillerinin farklı sonuçlar doğurması görülmektedir. Hatta, oligopol piyasasında fiyat belirlenmesine dair oyun teorisi, ünlü Amerikalı matematikçi John Nash'e Nobel Ödülü kazandırmıştır.

Oligopol Piyasaları 2 ye ayırabiliriz.

1.       Saf oligopol piyasasında firmaların ürünleri birbirlerine oldukça benzerdir. Petrol üreticileri, çelik fabrikaları saf oligopollere örnek olarak gösterilebilir. Bu tip piyasada firmalar özellikle fiyat konusunda birbirlerinin davranışlarından oldukça etkilenmektedirler.

2.      Farklılaştırılmış oligopol piyasasında firmaların ürettiği ürünler homojen değillerdir (farklılaştırılmış mal). Bu tip bir piyasada firmalar birbirlerinin fiyat değişimlerinden çok etkilenmezler, çünkü ürünler farklılaştırılmıştır.