Dış Ticaret Politikası Dolaylı Araçları

Para ve Maliye politikaları temel olarak sayılabilir.

Para politikası, tam istihdam, fiyatlar genel seviyesinin istikrarlılığı, iktisadi büyüme ve ödemeler bilançosu dengesi gibi iktisadi amaçlara ulaşabilmek için Merkez Bankası tarafından ülkenin para ve kredi koşullarının kontrollü biçimde ayarlanması şeklinde yapılan faaliyetlerin tümüne denilmektedir. Bu faaliyetler açık piyasa işlemleri, reeskont oranları, zorunlu karşılıklar ve disponibilitedir.

Bu faaliyetlerin uygulanmasıyla ülke ekonomisinde para arzı arttırılarak ve azaltılarak, toplam talep arttırılır veya azaltılır. Talebin artması ithal mallara olan talebi de artıracağı için dış ödemeler bilançosunda dış ticaret hesabı ya açık verir ya da fazlalık varsa eritilir ve dengeye ulaşılır. Diğer bir örnek ise şöyle olabilir; Para arzının daraltıldığı sıkı para politikası dönemlerinde yurtiçi faizler yükselir. Yükselen faiz oranları yurtdışı faiz oranlarını geçtiğinde, ülkeye yurt dışından kısa caddeli sermaye girişi başlayacaktır. Ülkeye giren sermaye döviz rezervlerini arttıracağı için ödemeler bilançosunda olumlu etki söz konusu olacaktır. (kısa vadede) Diğer taraftan genişletici bir para politikası ise tam tersi bir etki doğuracaktır. Yani yurt dışına sermaye çıkışı ve ödemeler dengesine olumsuz etki ve fiyatlar genel düzeyinde bir artışa neden olacaktır.

Maliye Politikası ise para politikası ile aynı olan iktisadi amaçlara ulaşabilmek için devletin kamu harcamaları ve kamu gelirleri gibi değişkenler üzerinde yapacağı değişmelere bağlı olmaktadır. Kamu harcamaları, altyapı yatırımları, transfer harcamaları olurken, kamu gelirlerinin en büyük kısmı vergilerden oluşmaktadır.

Maliye politikasının genişletici (harcama arttırıcı) olması Keynesian iktisat teorisine göre istihdamı ve dolayısıyla toplam talebi ve milli geliri arttırmaktadır. Ancak talep artışının üretim artışıyla karşılanması yoluyla milli gelirdeki artış, ithal mallara olan talebi de arttıracağı için genişletici maliye politikası, dış ödemeler bilançosu üzerinde olumsuz bir etki yapacaktır. Maliye politikasının daraltıcı olması ise olumlu bir etki yapacaktır.