Ekonomik Sistemler

Tüm ekonomi anlayışlarının cevap aradığı 3 temel soru mevcuttur.

Birincisi, Neler Üretilecek?
Bu soru üretim imkanları sınırı üzerinde hangi noktada bulunacağını ve hangi malların ne düzeyde üretileceği sorunu ile ilgili olmaktadır.

İkincisi, Nasıl Üretilecek?
Bu soru toplumun kendine uygun üretim tekniğini mutlaka seçmesi gerekliliğini vurgulamaktadır.

Üçüncüsü, Kimler için Üretilecek, Nasıl Paylaşılacak?
Bu soru ekonomideki üretimin toplum üyeleri arasında nasıl pay edileceğiyle ilişkilidir.

Bu 3 temel sorunun çözümü için, toplumlar siyasi yapılarına uygun ekonomik sistemler benimsemektedirler.

PİYASA EKONOMİLERİ
Birbirinden bağımsız olarak hareket eden tüketiciler, üreticiler, devlet ve diğer organizasyonların kararlarına bağlı olarak cevap bulan ekonomik sistemdir. Devletin ekonomi üzerinde etkisi oldukça sınırlıdır, başarısızlık durumda devreye girmesi kabul edilmektedir. Bu ekonomide kaynaklar şahıslara aittir. Temel koordinasyonu piyasada belirlenen fiyatlar sağlamaktadır. Bu yüzden bu sisteme "Fiyat Sistemi" de denilmektedir. Fiyatlar piyasa ekonomisinde önemli rol oynar.
-Fiyatlar, neyin üretileceği ve tüketileceği konusunda sinyal görevi üstlenmektedir.
-Fiyatlar, insanların tüketimine ve üretimlerine yönelik teşvik mekanizması oluşturmaktadır.
-Fiyatlar, bölüşüm mekanizmasının işlemesinde önemli rol oynamaktadır.

KUMANDA EKONOMİLERİ
Temel ekonomik sorunlara ilişkin kararların merkezi otorite (DEVLET) tarafından alındığı ekonomik sistemdir. Üretim kaynakları merkezi otoriteye aittir. Devlet fiyatları belirler. Bu sistem günümüzde oldukça az ülkede uygulanmaktadır.

KARMA EKONOMİLER
Kamu mülkiyeti ve özel mülkiyetin, piyasa ekonomisi ve piyasa ekonomisine devlet müdahalesinin, fiyat mekanizması ve planlamanın farklı ölçülerde bir araya getirilmesi ile çalışan ekonomik sistemdir. Günümüzde en çok yaygın olan sistem olarak kabul edilebilir. Devlet müdahalesinin de mümkün olduğu piyasa ekonomisi olarak kısaca ifade edilebilir.