Dış Ticaret Politikası Araçları

Devletler dış ticarete yönelik müdahalelerini yaparken kullandığı araçlar geleneksel olarak gümrük tarifeleridir. Fakat, zamanla serbest ticaret düşüncesi zamanla etkisi azalmıştır, ama onun yerine yeni çok sayıda araç ve düzenlemeler ortaya çıkmıştır.

1-Gümrük Tarifeleri

Malların ülke sınırlarından geçişi sırasında alınan vergilerdir.

2-Tarife-dışı Araçlar

Sayıları fazla olan bu araçlar genellikle ithalat kısıtlamasına yöneliktir.

a-Miktar Kısıtlamaları

Devletin ithalatı doğrudan doğruya belirli bir miktar ile sınırlandırması durumudur. İthalat kotaları ve yasaklamaları bu durum içerisindedir.

b-Tarife Benzeri Faktörler

Yerli katkı oranları, ithal-ikamesi endüstrilere sübvansiyonlar gibi yerli üretim karlılığını arttırıp ithalatı pahalılaştıran yöntemleri içerir.

c-Görünmez Engeller

Bu durum temel olarak devletin halk sağlığı ve çevre korunması nedenlere bağlı olarak çıkardığı müdahale yöntemi olarak bilinirler. Doğrudan dış ticaret amaçlı olmasa da etkisinin dış ticaret üzerinde görüldüğü müdahalelere denmektedir.

d-Gönüllü İhracat Kısıtlamaları

İthalatçı ülkeye etkisi nedeniyle, ihracatçı ülkenin kendi mallarının ihracına koyduğu sınırlandırma gibi müdahaleler bu kapsamdadırlar.

3-İhracatın Özendirilmesi

Dış ticaret politikası ithalatı kısıtlama eğiliminde olabileceği gibi ihracatın ya da genel olarak döviz kazanan işlemlerin özendirilmesi şeklinde de olabilmektedir.

4-Bağlı Ticaret

Döviz tasarrufu sağlamak, yabancı sermaye yoluyla büyük sanayi tesisi kurmak gibi nedenlerle ''bağlı ticaret''e (counter trade) başvurulabilir. Genel anlamda ülkeler arası anlaşmalara dayalı olarak gerçekleşir. Oldukça geniş kapsamlı olabilir, takas, karşı-satınalım, geri-satınalım, dengeleme vb..



Geleneksel tarifelerden diğer tarife dışı korumacılık türlerine geçildikten sonra dış ticarette saydamlık azaldı ve belirsizlik artış göstermekte bu da dünya ticaret akımlarını olumsuz yönde etkilemiştir.