GATT (Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması)

General Agreement on Tariffs and Trade

İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde karşılıklı işbirliğine dayalı uluslarası örgütlerin kurulması eğilimi ortaya çıkmıştı. Bunlardan en önemlisi olan Birleşmiş Milletler öncülüğünde uluslarası ticaretin düzenlemesinde etkili olacak bir kurum çalışmaları ITO (Uluslarası Ticaret Örgütü) adı altında yapılmıştır, ama ABD'nin bu konudaki isteksizliği neticesinde başarılı olunmamıştır.

Hemen ardından bu başarısızlığa istinaden söz konusu anlaşma Birleşmiş Milletler konferanslarında gündeme gelmiştir.

GATT anlaşması uluslarası ticareti haklar ve sorumluluklar açısından düzenleyen çok taraflı bir anlaşmadır.

Bir kurumsal kimliği olan anlaşmaya istinaden GATT, 1947 de 23 ülke tarafından kurulmuş ve 1 Ocak 1948 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

GATT kuruluş amacı,

İthalat vergilerini azaltmak,
Uluslarası ticaretin önündeki engelleri kaldırmak,
Ticarette ayrımcı uygulamalara son vermek,

olarak sayılabilir.

Kuruluşun mimarı Arthur Dunkel olarak bilinir. 23 kurucu ülke 45 bin kalem malın gümrük tarifelerinde karşılıklı tavizler vermişlerdir.

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) 1 Ocak 1995 tarihinde, uluslarası ticaret bağlamında en etkin kurum olarak GATT'ın yerine kurulmuştur.

Orjinal GATT belgeleri Dünya Ticaret örgütü çerçevesinde hala geçerlidir.

Bu anlaşma bağlamında günümüze kadar 8 ayrı tarihte önemli görüşmeler yapılmıştır.

Bunlar:

Geneva - Başlangıç 1947 Nisan - 7 ay sürdü- 23 Ülke
Konu: Tarifeler
Sonuç: 45,000 kalem malın gümrük tarifeleri düşürüldü.

Annecy - Başlangıç 1949 Nisan - 5 ay sürdü - 13 Ülke
Konu: Tarifeler
Sonuç: Ülkeler 5,000 malın tarifelerinde taviz.

Torquay - Başlangıç 1950 Eylül - 8 ay sürdü - 38 Ülke
Konu: Tarifeler
Sonuç: Ülkeler 8,700 malın tarifelerinde taviz. 1948 tarifelerinde %25 indirim.

Geneva II - Başlangıç 1956 Ocak - 5 ay sürdü - 26 Ülke
Konu: Tarifeler, Japonya'nın katılımı
Sonuç: 2,5 milyar dolar tarife indirimi

Dillion - Başlangıç 1960 Eylül - 11 ay sürdü - 26 Ülke
Konu: Tarifeler
Sonuç: Dünya ticaretinde 4,9 milyar dolar değerinde tarife tavizleri

Kennedy - Başlangıç 1964 Mayıs - 37 ay sürdü - 62 Ülke
Konu: Tarifeler, Damping Karşıtlığı
Sonuç: Dünya ticaretinde 40 milyar dolarlık tarife tavizleri

Tokyo - Başlangıç 1973 Eylül - 74 ay sürdü - 102 Ülke
Konu: Tarifeler, Tarife Dışı Önlemleri, Çerçeve Anlaşmalar
Sonuç: 300 milyar değerinde tarife indirimleri

Uruguay - Başlangıç 1986 Eylül - 87 ay sürdü - 123 Ülke
Konu: Tarifeler, Tarife Dışı Önlemleri, Kurallar, Hizmetler, Tekstil, Tarım, WTO nun kurulması
Sonuç: WTO kurulması kararı, Tarım Sübvansiyonları, Entellektüel Aidiyet Hakları, Tekstil ticareti serbestliği

Doha - Başlangıç 2001 Kasım - hala devam ediyor - 141 Ülke
Konu: Tarifeler, Tarife Dışı Önlemleri, Tarım, İşgücü, Standartlar, Rekabet, Yatırımlar, Şeffaflık, Patentler vb.
Sonuç: Daha henüz sonuçlanmadı.