AB'nin kurucuları, Roma Anlaşması'nda Avrupa Birliği düşüncesini siyasal bir birlik ya da devlet benzeri olarak düşünmüşler ve bu bağlamda onu yasama, yürütme ve yargı görevi yapan organlarla donatmışlardır.
Avrupa Birliği'nin başlıca organları Avrupa Parlamentosu, Bakanlar Konseyi, Avrupa Komisyonu ve Adalet Divanı'dır.
1. Avrupa Komisyonu
Bakanlar Konseyi ile beraber AB'nin yürütme organlarından biridir. Komisyon, AB Bakanlar Konseyi'ne uygulamalar konusunda bilgi verir ve konsey kararlarını da birlik düzeyinde yürütür. İlgili devletlerce atanmış görevlilerden oluşmasına rağmen, komisyon üyeleri yürütme faaliyetleri sırasında kendi ülkelerinden bağımsız olarak birliğin bir görevlisi gibi hareket ederler.
Komisyon yalnızca Avrupa Parlamentosu'na karşı sorumludur. Faaliyetlerini AB'nin merkezinde, yani Belçika'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirmektedir.
2. Bakanlar Konseyi
Üye ülkelerin her birinden bir bakanın katılmasıyla oluşturulur. Genellikle toplantılara dışişleri bakanları katılmaktadır. Fakat, görüşülen konunun özelliğine göre, tarım veya çevre gibi ilgili bakanlar da toplantılara katılabilirler.
Faaliyetlerini bölgesel düzeyde yürütür. Belirli konularda görüşmeler yapılırken her üye kendi ülkesinin sorunları üzerinde durması beklenir. Konsey kararları genellikle birbirleriyle çatışan ulusal çıkarların uzlaşması şeklinde çıkar.
Konseyin görevleri, üye ülkelerin genel ekonomi politikalarının 'koordinasyon'u ve Roma Anlaşması'nın yürütülmesiyle ilgilidir.
Özet olarak söylemek gerekirse, günlük işler Komisyon tarafından görülür, asıl karar alma yetkisi Bakanlar Konseyi'ne aittir. *Komisyon, Konsey'e önerilerde bulunabilir, eğer öneriler Konsey tarafından onaylanırsa kesinlik kazanır.
Basit bir örnek vermek gerekirse, eğer bir üyelik başvurusu söz konusu ise, ilk önce Komisyon'da görüşülür. Komisyon incelemelerde bulunduktan sonra, görüşlerini de ekleyerek, karara bağlanma üzere konuyu Bakanlar Konseyi'ne götürür.
Ayrıca üye devletlerin hükümet başkanlarının 6 ayda bir yaptıkları Avrupa Konseyi toplantıları halk arasında yaygın olarak Zirve Toplantısı olarak bilinir. Zirve toplantıları özellikle Birlik'in temel politik ve stratejik eğilimlerinin belirlenmesi açısından önemlidir.
3. Avrupa Parlamentosu
Avrupa Birliğinin ilk dönemlerinde parlamento üyeleri, ulusal parlamento üyelerinden oluşmaktaydı, yani ayrıca seçilen kişiler değillerdi. Parlamento seçimleri 5 yılda bir doğrudan seçimlerle oluşturulur. Her ülkeye parlamentoda belirli bir kontenjan verilmiştir, bu kontenjan ülkelerin nüfusu ve büyüklüğüne dayalı olarak hesaplanır. Ayrıca seçimler tek dereceli (tur) olarak yapılır.
Avrupa Parlamento'su üyeleri kendi ülkelerinin çıkarlarını değil, birliğin hak ve çıkarlarını savunmakla görevlidirler. Bu sebeple, parlamentoda ulusal ülke temsilcileri ayrı olarak grup oluşturması yerine, çeşitli siyasal gruplar bulunur. Örneğin; Muhafazakarlar, Hristiyan Demokratlar, Liberaller, Sosyalistler gibi.
AB'nin yürütme organları olan Bakanlar Konseyi ve Komisyon'u denetlemeye yetkisine sahiptir. Ayrıca, bütçe ile ilgili görev ve yetkileri vardır.
4. Adalet Divanı
Üye ülkelerin ortak anlaşmalarıyla atanmış yargıçlardan kuruludur.
Divan, yalnızca Roma Anlaşması'nın hükümlerine uyulup uyulmadığını denetlemekle görevlidir. Eğer üyelerden birisi söz konusu anlaşmanın hükümlerini uygun hareket etmiyorsa, Avrupa Komisyonu önce ilgili devlete düşüncelerini iletir. (uyarı manasında) Fakat, buna rağmen devam ediyorsa, bu sefer Adalet Divanı'nda aleyhine dava açtırılır.
Adalet Divanı bağlayıcı kararlar verebilir. Ayrıca üye devletlere ve şirketlere para cezası gibi cezalar verme yetkisine sahiptir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder