3 Ocak 2011 Pazartesi

Türkiye'de Gümrük Vergileri Tarihi

Türkiye Cumhuriyeti'nde gümrük tarifeleri ilk kez 1929 yılında bağımsız olarak yükseltilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde gümrük tarifeleri yüzde 4-5 gibi çok düşük düzeylerde tutuluyordu ve kapitülasyonlar nedeniyle tarifeler yükseltilemiyordu.

Detay Bilgi: Osmanlı İmparatorluğu'nda ülkeye giren mallardan alınan vergiye 'amediye', ülkeden çıkan mallardan alınan vergiye 'reftiye', transit ticarete uygulanan vergiye ise 'müruriye' deniliyordu. Devlet sınırları içinde yer değiştirilen mallardan alınan vergiye de 'mastariye' adı verilirdi.

Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması'na tarife oranlarının beş yıl daha arttırılmaması biçiminde bir kayıt konmuştu.

Türkiye Cumhuriyeti bu sürenin dolması ile birlikte 1929 yılında gümrük tarifelerini yükseltmiştir. Bu tarifeler spesifik esasa dayanıyordu. (Gümrük vergi çeşitleri için tıklayın)

1964 yılında, daha sonra değişikliklere uğramasına rağmen bugünde yürürlükte olan 474 sayılı gümrük yasası çıkartıldı.

474 sayılı yasada ilke olarak ad varolem gümrük vergi sistemi benimsenmişti.

Tarife oranları bazı mallarda vergilerin %200 ü bulacak kadar yüksek olmasını öngörmüştü. Sanayileşme politikasının bir gereği olarak, gümrük tarifeleri, kotalar, kambiyo denetimi ve diğer kısıtlama araçları kullanılmaktaydı.

Yasanın özelliklerinden biri, hükümete ekonomik politika amaçlarına göre gümrük oranlarını belirleme ve değiştirme yetkisi vermesiydi.


1980 sonrası Türkiye'nin gümrük tarifeleri hakkındaki politikalarını incelemek isteyenler yukarıdaki dönemlere ait yazılarımıza bakabilirler.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder