Sözkonusu bazı belgeler zorunluluk arz etsede bir çoğu ithal veya ihraç edilen ürünün çeşidi ve türü, ithal veya ihraç edilen ülkenin taleplerine göre belirlenen belgelerdir.
TİCARİ BELGELER
PROFORMA FATURA (Proforma Invoice)
Satıcı firma tarafından düzenlenen ve alıcı firmaya gönderilen bir tür satış teklifidir. Satın alınması talep edilen mal veya hizmetin adı, birim fiyatı, bu fiyatın hangi süre için geçerli olduğu, ödeme şartları, teslim şekli v.b diğer bilgileri içerir.
TİCARİ FATURA (Commercial Invoice)
Satıcı firma tarafından alıcı firma adına tanzim edilen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren bir belgedir. Genel olarak aşağıdaki hususları içerir;
• Düzenlendiği dilde “fatura” başlığı,
• Satıcı ve alıcı firmanın ticari ismi/ünvanı, adresi, kaşesi, imzası,
• Faturanın düzenlenme tarihi ve numarası,
• Malın tam tanımı,
• Birim fiyatı ve toplam fiyatı,
• Teslim şekli,
• Ödeme şekli,
• Malın ağırlığı ve miktarı
ÇEKİ LİSTESİ (Weight List)
Ticari faturada belirtilen malın brüt ve net ağırlığına ilişkin bilgilerin ayrı bir belgede beyan edilmesidir. Gümrüklerde malların sayılması sırasında veya hasar durumunda sigorta şirketlerince aranan bir belgedir.
KOLİ / AMBALAJ LİSTESİ (Packing List)
Bu belge; paket, ambalaj, koli veya konteynır içindeki malların miktarlarını belirtmek için düzenlenen belgedir.
SPESİFİKASYON BELGESİ (Cert. of spesification)
Koli listesindeki bilgilere ek olarak her kalem mala ait birim fiyatı ve tutarını da gösterir.
İMALATÇININ VEYA SATICININ KALİTE VEYA GÖZETİM BELGESİ (Quality or Inspection Certificate)
İmalatçı veya satıcı firma tarafından tanzim edilen ve kendilerince malın incelendiğini, sözleşme veya sipariş niteliklerine uygun olduğunu teyit eden bir belgedir.
ÜÇÜNCÜ TARAFIN DÜZENLEDİĞİ KONTROL BELGESİ (Third party certificate of inspection)
İthalatçı firma, sipariş ettiği malın niteliklerinin sipariş evsafına uygun olup olmadığı konusunda malın incelenmesi ve kalite kontrolünün bağımsız veya tanınmış bir kontrol / gözetim şirketince yapılmasını isteyebilir. Bu durumda bağımsız gözetim firmalarının vereceği rapor üçüncü tarafın düzenlediği bir kontrol belgesidir.
İMALATÇININ ANALİZ BELGESİ (Analysis Certificate)
Maden veya Kimyevi maddeler gibi analiz gerektiren malların ithali veya ihracı söz konusu olduğunda, formüllerindeki elementlerin isimlerinin ve oranlarının gösterildiği bir belgedir. Doğrudan imalatçı firma tarafından düzenlenebileceği gibi, alıcının isteği halinde bağımsız bir gözetim şirketi tarafından da düzenlenmesi talep edilebilir.
GEMİ ÖLÇÜM RAPORU (Ship’s Ullage Report)
Gemiye, sıvı olarak yüklenen yakıt, kimyevi madde, hammadde v.b., yükleme sırasında gemiyi hangi ölçüde doldurduğunu belgeleyen ve aynı zamanda varış limanında yapılan boşaltma sırasında da ne kadar fire verildiğinin hesaplanmasında kullanılan özel bir ticari belgedir.
RESMİ BELGELER
DOLAŞIM BELGESİ (A.TR) (Movement Certificate)
Malların, Türkiye’den Avrupa Birliği üyesi bir ülkeye veya Avrupa Birliği üyesi ülkelerden Türkiye’ye doğrudan doğruya nakledilmesi halinde düzenlenen ve ihracatçı ülke çıkış gümrüklerince, ihraç sırasında vize edilen bir belgedir. Söz konusu Belge gümrük vergilerinin hesaplanmasında bir takım indirimler sağladığından, düzenleme tarihinden itibaren 3 ay içerisinde ilgili giriş gümrüğüne ibraz edilmelidir.
KONSOLOSLUK FATURASI (Consulate Invoice)
Bazı ülkelerin ithalat mevzuatında bu belgenin giriş gümrüklerince aranması şartı yer alabilir. İhracatçı malını ihraç edeceği ülkenin konsolosluğundan temin ettiği boş fatura formunu doldurarak konsolosa tasdik ettirir. Böylece bir yandan malın ihraç fiyatının cari piyasa fiyatlarına uygunluğu ithal ülkesinin konsolosu tarafından kontrol edilirken öte yandan damping yapılmaması ve ithalatçının ihracatçı ile anlaşarak ülkesi dışına döviz kaçırmaması sağlanır.
TASDİKLİ FATURA (Legalized Invoice)
Bazı ithalatçı ülkeler, ticari faturaların, ihracatçının ülkesinde bulunan kendi büyükelçilikleri veya konsoloslukları tarafından tasdik edilmesini isterler. İhracatçı, kendi ticari faturasını düzenleyip ilgili ülkenin elçilik veya konsolosluğuna tasdik ettirdikten sonra diğer belgelerle birlikte gerekli işlem için bankasına verir.
MENŞE ŞEHADETNAMESİ (Certificate of Origin)
Malların menşeini yani imal edildikleri ülkeyi gösteren, bu amacın yanı sıra bazı ülkelerden ithal edilen mallara indirimli gümrük vergisi uygulaması için ibrazı gereken, genellikle yerel ticaret odalarınca onaylanan bir belgedir.
SAĞLIK VE VETERİNER SERTİFİKALARI (Health / Sanitary / Phytosanitary / Veterinary Certificate)
Gıda maddeleri, deri, et, canlı hayvan ve bazı ambalaj maddeleri alım satımında alıcı tarafından istenen bu maddelerin mikrop, bakteri, haşarat v.s.’den arınmış durumda olduğunu, tüketime uygun bulunduğunu belgeleyen, yerel sağlık mercileri tarafından tasdik edilmiş belgelerdir.
HELAL BELGESİ (Halal Certificate)
Müslüman ülkeler tarafından yapılan et ithalatında, alıcı tarafından talep edilen bir belge olup, canlı hayvan kesiminin İslam dininin kurallarına göre yapıldığı teyit eden bir belgedir. Yerel müftülüklerce düzenlenir.
BOYKOT / KARA LİSTE SERTİFİKASI (Boycott / Black list Certificate)
Birbirleriyle savaş halinde olan veya ticari ilişkileri kesilmiş yada zedelenmiş ülkeler birbirlerini kara listeye aldıklarından, belirli bir ticari ilişkinin kendi kara listeleri ile hiçbir ilgisi olmadığının beyan ve onaylanmasını isterler. Bu belgeler bizzat ihracatçılar tarafından düzenlenip onaylanabileceği gibi alıcının ismini vereceği bir merci tarafından da düzenlenebilir.
RADYASYON BELGESİ (Radiation Certificate)
Alım satım konusu tarım ürünlerinin kabul edilebilir orandan fazla radyasyon içermediğini veya radyasyonsuz olduğunu belirten genellikle ihraç ülkesinin yetkili mercii (atom enerjisi komisyonu) tarafından düzenlenen bir belgedir.
TAŞIMA BELGELERİ
DENİZ KONŞİMENTOSU (Marine Bill of Lading / Ocean Bill of Lading)
Gemi şirketinin veya onun yetkili acentasının malı yükletene verdiği, emre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu malların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükleme kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Belirtilen malın mülkiyetini de temsil eder ve belgenin ciro edilmesiyle mal el değiştirir. Deniz konşimentosu kıymetli evrak hükmündedir.
Konşimento Türleri:
Short Form Bill of Lading
Container Bill of Lading
Liner Bill of Lading
Through Bill of Lading
Charter party Bill of Lading
Non Negotiable Bill of Lading
Combined Transport Bill of Lading
Tanker Bill of Lading
TAŞIMA SENETLERİ
Havayolu taşıma senedi (Airway Bill)
FIATA Belgeleri:
FCR (Forwarder’s Certificate of Receipt)
FCT (Forwarder’s Certificate of Transport)
Karayolu taşıma belgesi :
CMR (Convention Marchandises Roiters)
Hamule Senedi:
CIM (Rail Consignment Note)
Paket postası makbuzu
SİGORTA BELGELERİ
SİGORTA MEKTUBU (Letter of Insurance)
Sigorta mektubu, genellikle bir sigorta acentası tarafından sigorta sertifikası veya sigorta poliçesine baz olacak sigortalama işleminin yapılmış olduğunu üçüncü şahıslara duyurmak için düzenlenen bir belgedir. Sigorta mektubu, bankalar dahil üçüncü şahıslar nezdinde bir güvence oluşturmaz. Bu nedenle, uygulamada kabul gören bir evrak değildir.
SİGORTA SERTİFİKASI (Certificate of Insurance)
Sigorta şirketi ile sigortalanan arasında bir anlaşmaya varılmasından sonra, sigortalanan sigorta şirketine her sevkıyatın değerini ve ayrıntılarını bildirir. Bunun üzerine sigorta şirketi, kapsanan riskleri ve sigortalanan malların değerini gösterir bir belge düzenler ve sigortalanana iletir. Sigorta sertifikası da, sigorta mektubu gibi bankalar dahil üçüncü şahıslar nezdinde bir güvence oluşturmaz. Bu nedenle, uygulamada kabul gören bir evrak değildir.
SİGORTA POLİÇESİ (Insurance Policy)
Sigorta poliçesi, sigorta sözleşmesinin en kesin delilidir. Kapsanan risklerin
tüm ayrıntıları sigorta poliçesinde gösterilir. Sigorta belgelerinin bankalarca kabul edilebilir olmasında şu hususlara dikkat
edilmesi gerekir:
-Sigorta poliçesi “poliçe” ibaresini taşımalı,
-Sigorta poliçesi, sigorta şirketinin yetkili imzalarını taşımalı,
-Poliçe üzerinde sigortalının adı/unvanı açıkça belirtilmiş olmalı,
-Sigorta bedelinin %10 fazlası ile yapılmış olmalı,
-Kapsanan veya talep edilen riskler kontrol edilmeli,
-Hasar durumunda, hasar bedeli nerede ve kim tarafından ödeneceği poliçe
üzerinde açıkça belirtilmeli,
-Sigorta poliçesinin geçerlilik süresi kontrol edilmeli,
-Sigortalanan malların tanımları kontrol edilmeli.
FİNANSMAN BELGELERİ
POLİÇE (Bill of Exchange – Draft)
Poliçe, bir kişinin imzalayarak bir başka kişiye yönelttiği ve o kişiden belirtilmiş bir süre sonra talep edildiği anda, belirlenmiş bir miktarda parayı kendisine veya belirlenmiş bir üçüncü kişiye ödenmesi için düzenlediği yazılı bir ticari senettir.
Diğer ifade ile, poliçe alacaklı tarafından düzenlenerek imzalandıktan sonra borçlusuna iletilir. Poliçe bir kambiyo senedi olarak kıymetli evrak hükmündedir.
BONO (Promisory Note)
Bir kambiyo senedi olan bono da poliçe gibi bir ödeme aracıdır ancak, bonoda iki taraf vardır ve borçlu tarafından düzenlenip alacaklıya iletilir. Bono sadece emre yazılı olarak düzenlenebilir.
SEVK EMRİ (Delivery Order)
Bankaların, emirlerinde bulundurdukları malların ithalatçıya veya ihracatçıya sevk edilmesi için malların depolandığı bir üçüncü şahıs ambarına verdikleri yazılı bir talimattır.
AMBAR TESLİM MAKBUZU (Warehouse Receipt)
Ambar firması tarafından malların teslim alındığına dair düzenlenen teslim alındı makbuzudur. Bu belge ciro edilemez ve makbuz üzerinde belirtilen mallara ait haklar bir üçüncü şahsa devredilemez.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder