Bir ulusal paranın dış değeri (satınalma gücü) onunla satın alınabilecek yabancı mal, hizmet ve mali değerlere bağlı olmaktadır. Bu da döviz kurunun tersine (dolaysız kotasyon usulünde) eşittir.
Bu nedenle sabit kur sistemlerinde ulusal paranın dış değerinin hesaplanması kolay bir işlemdir.
Ancak, döviz kurlarının işleyişine bırakıldığı sistemlerde bir ulusal para, zaman içinde bazı yabancı paralara karşı değer kazanırken (appreciation), diğerlerine karşı değer kaybedebilir. (depreciation)
Bu durumda ulusal paranın dış değerini hesaplama için 'efektif döviz kuru'nun (effective exchange rates) hesaplanmasına gerek vardır. Efektif döviz kuru, ulusal paranın ülkenin başlıca ticaret ortaklarının paralarıyla olan kurlarının ağırlıklı ortalamasına eşittir. (Ağırlık olarak söz konusu ülkelerle gerçekleştirilen ticaret oranları kullanılır) Yalnızca bu şekilde hesaplanan kurlar o ülke ekonomisi açısından bir anlam taşıyabilmektedir.
Diğer önemli bir nokta ise, nominal kur ve reel kur ayrımıdır.
Merkez bankasının sık sık müdahale ettiği sistemlerde piyasada geçerli olan kurlar bazen denge düzeylerini yansıtmayabilir. Yani piyasadaki geçerli kurlar nominal kurlardır. Nominal kurların ilgili dönemdeki enflasyon oranına göre düzeltilmesinden sonra elde edilen kurlara ise reel kur denmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder