Uluslarası ilişkiler alanındaki sistemci düşünürler uluslarası sistemi bazı kriterlere göre sınıflandırma yoluna gitmişlerdir. Genellikle bunu yaparken tarihsel bir yaklaşımı benimsemişlerdir.
Bu sınıflandırmalar arasından en popüler olan Holsti'nin 6 tür uluslarası sistemi betimlediği sınıflandırmadır.
Kısaca şöyledir;
1. Güç Dengesi Sistemi
Bu sistem, sayıları en az beş olması gereken ve güçlerin yaklaşık olarak eşit olduğu varsayılan ulusal devletlerden oluşmaktadır. Sistemde hiçbir devletin bu dengeyi bozmasına izin verilmez.
2. Gevşek İki Kutuplu Sistem
Bu tarz sistemlerin en önemli özelliği devletlerin iki blok etrafında yoğunlaşmış olmalarıdır. Fakat, bloklara katılmayan ve tarafsız politikalar izleyen ülkeler de mevcut olabilmektedir.
3. Sıkı İki Kutuplu Sistem
Bu sistemde gevşek kutupluya nazaran devletlerin bloklardan birine üye olması ve taraf olması beklenir. Dünya genelinde yalnızca iki aktör varmış gibi kabul edilir.
4. Evrensel Sistem
Bu sistem; siyasal, ekonomik, idari ve yargısal işlevleri birlikte görecek bütünleştirici bir yapıya sahiptir. Bu nedenle istikrarlı bir sistemdir.
5. Hiyerarşik Sistem
Bu tür sistemler demokratik ve otoriter yapılı olabilirler. Bir süper güç, cihan devleti ya da imparatorluk sistemi görünümündedirler. Bu sebeple sürdürülürse istikrarlı bir yapı söz konusudur.
6. Birim Veto Sistemi
Bu sistemde nükleer silahların yayılmasıyla ortaya çıkacak bir sistem olarak düşünülmüştür. Her devletin yeterli büyüklükte sahip olacağı varsayımından yola çıkılarak, caydırıcılığa bağlı olarak herkesin sözünün değer bulacağı bir sistemdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder