İthalatta Fark Giderici Vergiler

İthalat ile rekabet eden yerli endüstrileri koruma için başvurulan yollardan bir diğeri de fark giderici vergi uygulamalarıdır. Ortaya çıkardığı sonuçlar bakımından ithalat kotalarına benzerler. Genel olarak daha çok tarım kesimi için kullanıldığı görülmektedir.

Hükümetler korumak istediği üreticiler için yüksek iç fiyatlar belirler ve buna istinaden gerçekleşece ithal fiyatını düzenlerler. Bu amaçla konulan vergiler fark giderici (variable levy) olarak adlandırılır.

Eğer ülke serbest ticaret koşulları altında düşük dünya fiyatlarından ithalata izin verirse, yurtiçi üretim için belirlediği yüksek fiyatın uygulanabilirliği kalmaz. Bu nedenle fark giderici vergi uygulaması gerekli olmaktadır.

*Kısaca, içerdeki belirlenen destekleme fiyatı ile normal düşük dünya fiyatları arasındaki tutar kadar ilgili malın ithalinden vergi alınması durumudur.

Bu vergilerin doğal olarak ithalatı kısıtlayıcı bir etkisi olmaktadır.

Söz konusu durumu grafik üzerinde analiz ederek görmek daha açıklayıcı olacaktır.

Grafiğe göre yurtiçinde desteklenen malın serbest dünya fiyatı Pd dir.

Destekleme fiyatını OP1 yani denge fiyatına eşit kabul edersek,

Bu koşullar altında gereken fark giderici verginin tutarı birim başına PdP1 e eşit olacaktır.

Böylece ithalat tamamıyla engellenmiş olacaktır.

Görüldüğü gibi uygulama vergi mekanizmasına dayanmasına rağmen sonuçları itibariyle oldukça katıdır. O nedenle, ithalat kotaları ve yasakları benzeri olarak kabul edilmektedir.


Fark Giderici vergilerin en bilinen örnekleri Avrupa Birliği'nin tarım politikasında görülmektedir.

Destekleme fiyatı belirlendikten sonra, bu fiyattan ucuz olan yabancı malların Birliğe girişi kesin olarak önlenir.