Döviz Spekülasyonu

Döviz piyasasındaki işlemlerin bir bölümü spekülasyon amacıyla yapılır. Bu duruma istinaden bu yazımızda spekülasyonu tanıtıcı açıklamalar vermek amacı taşımaktayım.

Spekülasyon, yalnızca döviz ile ilgili bir faaliyet değildir. Alım satım konusu olan ve fiyatlarında değişmelerin görüldüğü kolay taşınabilen ve bozulmadan saklanabilen tüm mallar veya mali varlıkları üzerinde spekülasyon yapılabilir. Genel bir tanım olarak, spekülasyon için bir kimsenin kendi yaptığı tahminlere bağlı olarak, fiyatında yükselme beklediği ekonomik varlığı satın alması ve fiyatında düşme beklediklerini ise satması yoluyla gerçekleştirilen bir kâr sağlama faaliyetidir.

Tahminler doğru çıkarsa, kâr elde edilebilir, aksi durumda zarar edilmesi kaçınılmazdır.

Bu yazımızda döviz spekülasyonu üzerinde duracağız. Bu nedenle, herhangi bir yabancı paranın değer kazanacağını tahmin eden bir kimse (spekülator) ilerde satmak amacıyla o parayı bugünden satın almaktadır. *Eğer tahminleri beklediği şekilde gerçekleşirse ve ilgili döviz gerçekten değer kazanır ve bir kazanç sağlamaktadır. Diğer taraftan eğer yanılırsa, yani satın aldığı yabancı paranın değeri düşerse bu sefer bundan zarara uğramış olacaktır.

Eğer söz konusu dövize ait düşüş beklentisi içerisinde ise bu durumda satarak dövizi daha ucuza tekrar alabilme şansını yakalamak amacı taşıyacaktır.

Spekülasyonun fark yaratan özelliği, ilerdeki fiyat değişmelerinin kesin olarak bugünden bilinemeyeceği bağlamındaki belirsizliğe bağlı olmasıdır. Bu durumda, çeşitli göstergeler kullanılır ve bunlara bağlı olarak tahminler yapılmaktadır ve bu tahminlere göre alım veya satım faaliyetlerine girişilir. Şüphesiz, doğru tahmin yapanlar kazanacak, diğerleri ise bu hatalarının cezasını uğradıkları zararla çekeceklerdir. Eğer gelecek tam olarak biliniyor olsaydı, herkes aynı davranış içerisine girer ve böylece spekülasyondan söz edilemezdi. Özetle, risk yüklenmesi spekülasyonun temel özelliğidir.

Sözü edilen döviz kurlarındaki değişmelerin tahmin edilmesinde, ülkenin ödemeler bilançosu durumu, faiz ve enflasyon oranı, ihracattaki gelişmeler, dış borç ödemeleri gibi birçok etken dikkate alınır.

Döviz spekülasyonu ya anında teslim piyasasında ya da geleceğe yönelik piyasalarda yapılır. Anında teslim piyasasında spekülasyon, nakit yabancı paraların alım satımı şeklindedir. Bunun için eldeki nakit fonların bu işlemlere bağlanması gerekir. Bazı amatör spekülatörler bunu deneyebilirler. Fakat, profesyonel spekülatörler daha geleceğe yönelik piyasalarda oynamayı tercih ederler. Çünkü bu sayede daha pratik ve masrafsız bir faaliyet söz konusudur.